Het poetsritueel van de knobbelzwaan

De knobbelzwanen gaven een spetterende show.

Eindelijk was daar toch even een speldenprikje van de winter, op zondag 12 januari. Na wat nachtvorst, begon de dag prachtig en had ik spijt dat ik niet eerder was opgestaan, zodat ik de zonsopgang en de mooie kleuren had kunnen vastleggen. Nu zat ik rond 9 uur op de fiets, de zon was al op, er stond bijna geen wind, dus een prima ochtend voor een fietstochje.

Polderpark Cronesteijn, aan de rand van Leiden. Een van mijn favoriete gebiedjes dichtbij huis. Een mooi winters plaatje.

Voor de mooiste kleuren was ik al te laat, maar gelukkig was er nog wat oranje in de lucht en was de rijp op het veld nog niet 

helemaal verdwenen.

Even een klein rondje Cronesteijn, een wandeling die meestal wel leuke momenten oplevert. Deze keer had ik meerdere mooie momenten. Het poetsritueel van de zwanen bracht mij zoveel foto's dat ik die in deze blog plaats, de andere foto's van dit middagje polderpark komen later.

Een knobbelzwaan kan heel lang bezig zijn met het poetsen van het verenkleed. Daarbij wordt elk veertje meegenomen en vaak wordt er wat afgespettert.

Toen ik aan kwam wandelen hoorde ik veel gespetter en het klapperen van vleugels, ik liep wat verder door richting de sloot en zag deze knobbelzwaan man druk in de weer. Iets verderop zwom het vrouwtje maar daar ging het er veel rustiger aan toe.

Ze keek vooral naar de uitsloverij van meneer knobbelzwaan.

Die het soms ook wat rustiger deed. Het poetsen van de veren is heel belangrijk voor alle watervogels.  De veren worden zo voorzien van een waterafstotend laagje. Dit gebeurd door een vettige substantie uit een klier op het achterlijf, over de veren te wrijven. Je ziet ze vaak met hun kop over de veren wrijven.

mevrouw kijkt goedkeurend toe, zelf zou zij later ook aan een poetsbeurt beginnen.

De elegante houding van de knobbelzwaan. Hier kwam er heel even een klein zonnetje door, wat direct te zien is aan de kleur van het water (weerspiegeling van blauwe lucht). Mevrouw zwaan keek vol bewondering naar de poetsende mannenzwaan.

"Oh, daar wordt ik verlegen van" leek de knobbelzwaan man te zeggen

 En voorzichtig zette hij het poets ritueel voort, elke vleugelpen kwam aan de beurt.

En nog even mooi met de spiegeling erbij. De zon was alweer verdwenen, maar dat mocht de pret niet drukken.

En de zwaan had er ook plezier in en begon lekker te spetteren......

"He Meissie, ik kom eraan hoor"

 En vervolgens werd er nog even gezamenlijk gepoetst, het vrouwtje achter wrijft hier over de klier om de vettige substantie uit te smeren. Zonder dit waterafstotende laagje zou het er voor de zwaan slecht uitzien. Ze raken lek (ja zo schijnt dat te heten), het kan komen door vuil zwemwater, een niet goed functionerende stuitklier of een slechte conditie. De vogels worden nat en kunnen daardoor kou vatten en longontsteking oplopen. Dit poetsen is dus van levensbelang.

 Tenslotte wordt er nog even met de veren gewapperd, Mevrouw poets rustig door, het maakt niet bepaald veel indruk op haar. Dat gezamenlijk poetsen kan namelijk ook het begin zijn van het baltsritueel, maar hetbleef het bij alleen poetsen. Ik heb een half uur vol verwondering zitten kijken naar dit prachtige schouwspel. Wat een geduld hebben die dieren en wat een aandacht besteden ze aan het poetsen van de veren. 

En tenslotte maakt meneer zwaan er nog even een spetterende show van. Ik had inmiddels verkleumde vingers, ik was mijn handschoenen vergeten en het was best koud die middag. Maar wat heb ik zitten genieten. ik zei die avond nog : "Geef mij een camera, een sloot met twee knobbelzwanen en ik ben helemaal happy".